Klimatologiýa: Wersiýalaryň arasyndaky tapawut
Content deleted Content added
uj robot goşdy: lv:Klimatoloģija |
uj r2.7.3) (Robot: Modifying tr:İklim bilimi to tr:İklimbilim; kosmetik üýtgeşme |
||
Setir 1:
Ýer togalagynyñ klimatlary hakyndaky ylymdyr. Aýratyn ýurtlaryñ klimatyna häsiỷetnama
KLIMAT – howa düzgüniniñ köp ýyllyk gaýtalanyp gelýän kanunalaýyk gatnaşygydyr. Ol grek dilinde “gyşarmak”, ýagny gün şöhleleriniñ Ýer togalagy boýunça deñ düşmezligini añladýar. Klimat türki dil toparynda “yklym” diýlip atlandyrylýar.
Klimatyñ döremekliginde,
Ýer togalagynyñ klimatlary – geografik zolaklaryň , materikleriñ we deñizleriñ, agdyklyk edýän ýelleriñ we ýurduñ (sebitiñ) ýerli aýratynlyklary göz öñüne tutulyp añladylýar. Meselem, Türmenistan çürt-kesik kontinental klimaty, Baltikaýaka ýurtlary deñiz klimaty bilen tapawutlanýarlar. Bulardan tapawutlylykda Uzak Gündogaryñ klimaty musson görnüşlidir. Bu ýerde
Meteorologiýa ylmynyñ esasy usuly howa elementlerine we atmosfera hadysalaryna gözegçilik geçirmeklikdir. Ol ýörite gurnalan meteorologik beketlerde we
Atmosferanyñ howa ýagdaýlaryny öwrenmeklik işi şeýle hem meteorograf berkidilen zond şarlarynyñ, aerostatlaryñ, radiozondlaryñ, şeýle hem meteorologik we geofiziki raketalaryñ, howa hemralarynyñ üsti bilen amala aşyrylýar. Howa hemralarynyñ uçurylmagy howa çaklamasynyñ takyklygyny 85-90 %-e çenli ýokarlandyrdy. Olardan alynýan maglumatlar elektron hasaplaýjy maşynlarda (EHM) işlenilýär we atmosfera hadysalarynyñ ýagdaýy gysga wagtda awtomatik gurallar arkaly modelleşdirilýär.
Gözegçilik usulyndan başga meteorologiýada tejribe
Howa çaklamasynyñ hilini gowulandyrmak maksady bilen, BMG-niñ tagallasy bilen 1951-nji ýylda Bütindünýa meteorologiýa guramasy döredilýär. Onuñ işine 154-den gowrak döwlet gatnaşýar we ol 5 çäkde 4 ugur boýunça gidrometeorologiýa işlerini alyp barýar: 1) Bütindünýä meteorologiýa gullugy. 2) Bütindünýä meteorologiýa guramasynyñ ylmy-barlag maksatnamasy. 3) Bütindünýä meteorologiýa guramasynyñ daşky gurşaw we onuñ adama täsir edişini öwrenmek maksatnamasy. 4) Bütindünýä meteorologiýa guramasynyñ tehniki bileleşiginiñ
[[Kategoriýa:Klimatologiýa|*]]
Setir 62:
[[sv:Klimatologi]]
[[tg:Иқлимшиносӣ]]
[[tr:
[[uk:Кліматологія]]
[[vec:Climatołogia]]
|