Ýyldyz: Wersiýalaryň arasyndaky tapawut

Content deleted Content added
Gysgaça mazmuny ýok
Gysgaça mazmuny ýok
Setir 4:
[[Ýer]]e iň ýakyn ýyldyz [[Gün]] bolup, ol G [[spektral klas]]ynyň adaty wekilidir. Ýyldyzlar [[grawitasiýa|grawitasion]] gysylmanyň netijesinde gaz-tozan gurşawyndan (esasan, [[wodorod]] bilen [[geliý|geliden]]) emele gelýärler. Ýyldyzlaryň jümmüşindäki maddalaryň temperaturasy million [[kelwin]], ýüzündäki maddalaryň temperaturasy bolsa, müň kelwin bilen ölçelýär. Ýyldyzlaryň aglaba köpüsiniň energiýasy içerki oblastlarda wodorodyň geliýe öwrülmeginiň ýokary temperaturadaky [[termoýadro reaksiýasy|termoýadro reaksiýalarynyň]] netijesinde bölünip çykýar. Ýyldyzlar ýygy-ýygydan [[Älem|Älem-jahanyň]] esasy jisimleri diýlip atlandyrylýarlar, sebäbi olar tebigatdaky ýagtylyk ýaýradýan maddalaryň esasy massasyny özlerinde saklaýarlar. Ýene bir bellärlikli mesele hem, ýyldyzlaryň otrisatel [[ýylylyk sygymy]] bardyr.
 
[[Faýl:Starsinthesky.jpg|thumb|250px|Область[[Uly формирующихсяMagellan звёздBuludy]]nda вýyldyzlaryň [[Большоеemele Магеллановоgelýän Облако|Большом Магеллановом Облаке]]oblasty]]
БлижайшейGüne к Солнцуýakyn звездой являетсяýyldyz [[ПроксимаSentawr Центавраproksimasy]] bolup durýar. ОнаOl расположена[[Gün ulgamy]]nyň merkezinden {{nobr|в 4,2 [[Световойýagtylyk год|светового годаýyly]]}} ({{nobr|4,2 свýgt. летýyly}} = {{nobr|39 ПмPm}} = {{nobr|39 триллионовtrillion кмkm}} = {{nobr|3,9{{e|13}} кмkm}}) отuzaklykda центра [[Солнечная система|Солнечной системы]]ýerleşýär (''см.şulara-da такжеserediň'' [[СписокIň ýakyn ближайшихýyldyzlaryň звёздsanawy]]).
 
[[Ýönekeý göz]] bilen seredilende (gowy görüş ýitiliginde) asmanda her ýarym şarda 3000 sanydan, jemi 6000 töweregi ýyldyz görmek bolýar. Ýerden görünýän ähli ýyldyzlar (şol sanda iň kuwwatly teleskoplar bilen görülýänler) galaktikalaryň [[ýerli topar]]ynda ýerleşýär.
[[Невооружённый глаз|Невооружённым взглядом]] (при хорошей остроте зрения) на небе видно около 6000 звёзд, по 3000 в каждом полушарии. Все видимые с Земли звёзды (включая видимые в самые мощные телескопы) находятся в [[Местная группа|местной группе]] галактик.