09:27, 14 dekabr 2016 senesindäki wersiýa üýtget Yhtiyarachilov (gürleşme \| goşantlar) 14 edits Gysgaça mazmuny ýok ← Ozalky wersiýa bilen aratapawut		10:02, 14 dekabr 2016 senesindäki wersiýa üýtget yzyna al Yhtiyarachilov (gürleşme \| goşantlar) 14 edits Gysgaça mazmuny ýok Indiki wersiýa bilen aratapawut →
Setir 1: =='''LAKSMANYŇ YEKENI''' [[''(Typha laxmanii)'']]== <br/>'''Häsiýeti.''' Medeni derman ösümligi. Laksmanyň ýekeni – ýekenler maşgalasynyň adybir urugynyň boýy 50-120 santimetre ýetýän köpýyllyk otjumak wekili. Ösümligiň ýapragy gynly, çal ýaşyl reňkli, inçe çyzykly, uzynlyhy 40-70 sm, ini 2,5 – 4 mm. =='''Ýaşaýyş aýratynlygy.'''== ~~<br/>'''Ýaşaýyş aýratynlygy.'''~~ Laksmanyň [[ýekeni]] ülkämizde [[deňiz]] derejesinden 200-400 metr belentlikde bitýär. Ol medeni oturymlaryň batgalaşan ýerlerinde, derýalaryň we ýaplaryň kenarlarynda, seýrek şaly ekinçiliginde ösmani halaýar. Ösümlik iýun-awgust aýlary gülleýärhem miweleýär. Ol tohumy we porrugy arkaly köpelýär. <br/>'''Ýaýrawy.''' Ösümlik diýarymyzda Etrek, Köpetdagetek, Tejen, murgap, Amyderýa we Daşoguz medeni oturymlarda duşýar.▼ =='''Ýaýrawy.'''== <br/>'''Tebigy gory.''' Laksmanyň ýekeni ýurdumyzdaky seýregräk ösümlikleriň hataryna girýär. Ösümligiň dermanlyk maksatlary üçin gory ýeterlik. Bitýän ýerlerinde bol duşýar.▼ ▲ ~~<br/>'''Ýaýrawy.'''~~ Ösümlik diýarymyzda Etrek, Köpetdagetek, Tejen, murgap, Amyderýa we Daşoguz medeni oturymlarda duşýar. <br/>'''Dermanlyk çig maly.''' Ösümligiň porrugy, ýäpraklary, şärikli miweleri, tozanlygy dermanlyk çig maly bolup hyzmat edýär. Porrugy ir baharda (mart) ýa-da güýzde (sentýabr), ýapraklaryny we tozlnlygy ösümlik gülleýän döwründe (iyun-iyul), şärikli miwelerini doly bişende (awgust) ýygnamaly. Olary teläriň aşagynda, açyk howada kagyzyň ýa-da galyň matanyň üstünde, umumy kabul edilen usulyýet boýunça ýa-da oňat ýel çekerli jaýda guratmaly hem taýýarlamaly. Porrugyndan taýýar bolan çig mallary mata haltalara, ýaplaryňkyny kagyz haltalara, şärikli miweleri we tozanlygy agzy berk ýapylan aýna gaplara gaplamaly. Çig mallary gury, garaňky, gün şöhlesi göni düşmeýän ýerde saklamaly. Porrugyň ýaramlyk möhleti – 2-3, ýapraklaryňky – 1-2, şärikli wiweleriňki – 2-3, tozanlygyňky – 2-3 ýyl.▼ =='''Tebigy gory.'''== <br/>'''[[Himiki]] düzümi.''' Laksmanyň ýekeniniň porrugynda köp mukdarda [[krahmal]], belok, we şeker saklanýar. Ösümligiň gökje baldaklarynda uglewodlar, С witamini bar.▼ ▲ ~~<br/>'''Tebigy gory.'''~~ Laksmanyň ýekeni ýurdumyzdaky seýregräk ösümlikleriň hataryna girýär. Ösümligiň dermanlyk maksatlary üçin gory ýeterlik. Bitýän ýerlerinde bol duşýar. <br/>'''Peýdalanylyşy.''' [[Halk]] lukmançylygynda ösümligiň ýerasty we ýerüsti bölegi gemostatiki, ýara bitiriji, antiseptiki, diuretiki, sowuklamanyň garşysyna derman serişdesi hökmünde ulanylýar.▼ =='''Dermanlyk çig maly.'''== <br/>[[Türkmen]] halk lukmançylygynda ýekeniň porrugyndan, ýapragyndan, şärikli miwelerinden taýýarlanylýan pet bilen jöwher şikeslerde: ýanykda, dürli ýaralarda; böwrek we peşew ýollarynyň keselerinde: sözenekde, peşew ýollarynyş sowuklamasynda; gipowitaminozlarda; garamükrüde; täze döremerde; endokrin ulgamyň sökelliklerinde:söýjikesselde peýdalanylýar. Şeýle-de deri, babasyl kesellerde, içki gulagyň sowuklamasynda, agyz boşlgynyň sökelliklerinde ulanylýar.▼ ▲ ~~<br/>'''Dermanlyk çig maly.'''~~ Ösümligiň porrugy, ýäpraklary, şärikli miweleri, tozanlygy dermanlyk çig maly bolup hyzmat edýär. Porrugy ir baharda (mart) ýa-da güýzde (sentýabr), ýapraklaryny we tozlnlygy ösümlik gülleýän döwründe (iyun-iyul), şärikli miwelerini doly bişende (awgust) ýygnamaly. Olary teläriň aşagynda, açyk howada kagyzyň ýa-da galyň matanyň üstünde, umumy kabul edilen usulyýet boýunça ýa-da oňat ýel çekerli jaýda guratmaly hem taýýarlamaly. Porrugyndan taýýar bolan çig mallary mata haltalara, ýaplaryňkyny kagyz haltalara, şärikli miweleri we tozanlygy agzy berk ýapylan aýna gaplara gaplamaly. Çig mallary gury, garaňky, gün şöhlesi göni düşmeýän ýerde saklamaly. Porrugyň ýaramlyk möhleti – 2-3, ýapraklaryňky – 1-2, şärikli wiweleriňki – 2-3, tozanlygyňky – 2-3 ýyl. <br/>Ylmy lukmançylykda ösümligiň antikoagulýant, antibakterial işjeňligi ýüze çykaryldy.▼ =='''[[Himiki]] düzümi.'''== ▲ ~~<br/>'''[[Himiki]] düzümi.'''~~ Laksmanyň ýekeniniň porrugynda köp mukdarda [[krahmal]], belok, we şeker saklanýar. Ösümligiň gökje baldaklarynda uglewodlar, С witamini bar. =='''Peýdalanylyşy.'''== ▲ ~~<br/>'''Peýdalanylyşy.'''~~ [[Halk]] lukmançylygynda ösümligiň ýerasty we ýerüsti bölegi gemostatiki, ýara bitiriji, antiseptiki, diuretiki, sowuklamanyň garşysyna derman serişdesi hökmünde ulanylýar. ▲ ~~<br/>~~[[Türkmen]] halk lukmançylygynda ýekeniň porrugyndan, ýapragyndan, şärikli miwelerinden taýýarlanylýan pet bilen jöwher şikeslerde: ýanykda, dürli ýaralarda; böwrek we peşew ýollarynyň keselerinde: sözenekde, peşew ýollarynyş sowuklamasynda; gipowitaminozlarda; garamükrüde; täze döremerde; endokrin ulgamyň sökelliklerinde:söýjikesselde peýdalanylýar. Şeýle-de deri, babasyl kesellerde, içki gulagyň sowuklamasynda, agyz boşlgynyň sökelliklerinde ulanylýar. ▲ <br/>Ylmy lukmançylykda ösümligiň antikoagulýant, antibakterial işjeňligi ýüze çykaryldy. <br/>Bezeg, perga beriji we ot-iýmlik ösümlik. <br/>Derman taýýarlanylyşy hem ulanylyşy:

Laksmanyň ýekeni: Wersiýalaryň arasyndaky tapawut