Jin Bodin: Wersiýalaryň arasyndaky tapawut

Content deleted Content added
Agşam dowam etjek.
 
Sahypany giňeltdim
 
Setir 1:
{{Şahsy terjime}}
 
{{Terjimehal|ady-familiýasy=Jin Bodin|suraty=|ýurt=Fransiýa|Ugry - hünäri=Taryhçy, filozof, syýasatçy, hukukçy|doglan wagty=1530|Ölen wagty=1596}}
 
Jin Bodin (1530 - 1596) [[iňlisçe]]: Jean Bodin, [[Fransuz]] hukukçy, taryhçy we [[syýasy filozof]].
 
== Eserleri ==
Bodin öz kitaplaryny adatça Fransuz dilinde ýazandygy we eserleri soňra Latin diline terjime edilendigi beýan edilýär.<ref>Trevor-Roper, s. 114.</ref> Bodin taryh, ykdysadyýet, syýasat, jadygöýlük we tebigy filosofiýa barada kitaplar ýazdy.<ref>https://dash.harvard.edu/bitstream/handle/1/3403055/blair_natural.pdf?sequence=2</ref>
 
=== ''Methodus ad facilem historiarum cognitionem'' ===
"Taryh öwrenmegiň aňsat usuly." Bodin Fransiýada bu kitaby üçin taryhçy hökmünde ykrar edilýär. Bodin bu kitabyny 1566-njy ýylda ýazýar.<ref>Turchetti, Mario (2006-12-12). "Jean Bodin". In Zalta, Edward N. ''Stanford Encyclopedia of Philosophy''.</ref>
 
=== Economic thought: the ''Reply to Malestroit'' ===
 
=== The ''Theatrum'' ===
 
=== ''Les Six livres de la République'' ===
 
=== ''De la démonomanie des sorciers'' ===
 
== Syýasy garaýyşlary ==
 
=== Häkimiýet, döwlet we hökmürowanlyk baradaky garaýyşlary ===
=== Döwletiň alty kitaby ===
Jin Bodin ""Döwletiň alty kitaby" (fransuzça: Les Six livres de la République)" [[Saintatly Barthelemykitabynda gyrgynçylygy|Saintdöwlet Barthelemyadalgasynyň gyrgynçylygyndan]]kesgitlemesini soňrabermek Protestantbilen ýazyjylar tarapyndan ýaýradylan eserlere jogap sypatyndadyrbaşlaýar.<ref name=":0" />Göze, Aýferi.Ol Siyasalbu düşüncelerkitabynda vedöwleti yönetimler"Döwlet, 15.baskı.birnäçe Betamaşgalanyň Basımwe A.ş.olaryň İstanbul/ortak 139-njymülkiýetiniň sahypa</ref>hökmürowan güýji tarapyndan dolandyrylmasydyr" diýip kesgitleýär.
 
"Döwletiň alty kitaby" (fransuzça: Les Six livres de la République) atly kitaby [[Saint Barthelemy gyrgynçylygy|Saint Barthelemy gyrgynçylygyndan]] soňra Protestant ýazyjylar tarapyndan ýaýradylan eserlere jogap sypatyndadyr.<ref name=":0">Göze, Aýferi. Siyasal düşünceler ve yönetimler, 15.baskı. Beta Basım A.ş. İstanbul/ 139-njy sahypa</ref>
Jin Bodin bu kitabyna döwlet adalgasynyň kesgitlemesini bermek bilen başlaýar.<ref name=":0" /> Ol bu kitabynda döwleti "Döwlet, birnäçe maşgalanyň we olaryň ortak mülkiýetiniň hökmürowan güýji tarapyndan dolandyrylmasydyr" diýip kesgitleýär.
 
Bodine görä döwlet hukuka uýgun kanuny bir guramadyr, döwlet ýagşylyk, şatlyk, tertip ýaly meseleleri öz içine almak bilen olardan has ötede bir maksada ýetmek üçindir. Asyl elementi maşgala bolan döwleti döwlet edýän jemgyýetiň agzybirligini we bütewiligini emele getirýän hökmürowan güýçdir.<ref name=":0" />
Line 12 ⟶ 30:
Bodine görä hökmürowanlyk dowamly - hemişelik güýçdür sebäbi hökümetler üýtgese hem jemgyýet şo durşuna galýar. Bodine görä hökmürowanlygyň özi kanunlara bagly däldir, hökmürowanlyk ne-hä özünden öňki kanunlara baglydyr ne-de öz döreden kanunlaryna baglydyr. Bodin aýtmagyna görä hökmürowan adam öz elini baglap bilmez.
 
Bodine görä hökmürowanlyk hemme zatdan öňürti umumy we hemmeler üçin kanun çykaryp bilmek we kanunlary üýtgedip bilmek häkimiýetidir. Hökmürowan güýç kanun çykarýarka ýa-da kanun özgerdýärkä ýa-da kanuny ýatyrýarka ne özünden ýokary, ne özüne deň ne-de başga islendik bir güýjüň oňlamagyna mätäçdir.<ref name=":1">Göze, Aýferi. Siyasal düşünceler ve yönetimler, 15.baskı. Beta Basım A.ş. İstanbul/ 140-njy sahypa</ref>
 
Bodine görä däp dessurlar hökmürowan güýji kanun çykarýarka çäklendirip bilmez, hökmürowan güýç söweş çykarar - asudalygy berkarar eder, kazyýetde soňky we jemleýji hökmi berer, ýokary derejeli ygtyýarlylary wezipä bellär, pul çykarar, salgyt goýar we etmişlileriň günäsini geçer.<ref name=":1" />
 
=== Döwlet dolandyryş usuly baradaky garaýyşlary ===
Bodin döwlet dolandyryşynda monarhiýa tarapdarydyr we oňa görä monarhiýa tebigy tertibe iň jaýdar dolandyryş usulydy. Bodin monarhiýa tarapdarlygyny şeýle düşündirýär: "Döwletiň modeli bolan maşgalalarda ýeke-täk ýolbaşçy bardyr, asmanda ýeke-täk gün bardyr, älemde ýeke Taňry bardyr."<ref name=":2">Göze, Aýferi. Siyasal düşünceler ve yönetimler, 15.baskı. Beta Basım A.ş. İstanbul/ 141-nji sahypa</ref>
 
Absolýut emma garawsyz däl monarhiýa tarapdary bolan Bodin hökmürowan şa bilen halk arasynda danyşment organ hökmünde senato, parlament we Etats-Generaux atly guramalary görkezýär emma bu guramalaryň karar organy däldigini, bolup hem biljek däldigini aýdýar, sebäbi, oňa görä, hökmürowanlyk bölünmez, hiç bir zada tabyn däldir we bir adamyň eýeçiligindedir. <ref name=":2" />
 
== Salgylanmalar ==
<references />{{Stub}}