Suw ýetmezçiligi: Wersiýalaryň arasyndaky tapawut

Content deleted Content added
Gysgaça mazmuny ýok
ujGysgaça mazmuny ýok
Setir 226:
| 85||[[Polşa]]||63.1||Ýewropa||2007
|-
| 86||[[Gürjüstan|Gruziýa]]||63.3||Öňki Sowet Soýuzy||2008
|-
| 87||[[Sudan]]||64.5||Afrika||2005
Setir 408:
=== Howanyň üýtgemegi ===
Hünärmenleriň garamagyna görä, tebigatyň üýtgeýänligi sebäpli, elýeterli süýji suwly çeşmeleriň sany azalýar. Tebigatyň üýtgemekligi buzluklaryň çekilmegine, ýaplaryň we derýa akymlarynyň azalmagyna şeýle hem kölleriň we howdanlaryň kiçelmegine getirdi. Birnäçe ýerasty suwlar aşa köp sorulyp alnan we wagty bilen ýerleri dolmaýarlar. Senagat we oba hojalygynda süýji suwlaryň çeşmesiniň ählisi sarp edilmesede, birnäçesi hapalandy, duzlaşdy, ýaramsyzlandy ýa-da agyz suwy üçin ýaramsyz boldy. Haçan-da senagatda we şäherlerde global suw ýetmezçiliginiň öňüni almak üçin suwy has netijeli ulanmagyň usulyny gözleýärkäler, fermerler iýmit üçin bildirilýän ösüp barýan talaby kanagatlandyrmak üçin hökmany suratda önümliligi ösdürmäge çalyşmaly bolarlar<ref name=":10" />.<br>
«Nýu Ýork taým» gazetiniň «Günorta – Gündogar gurakçylyk barlaglaryna görä suw ýetmezçiligi Global Gyzmaklyk bilen däl-de adam sany bilen bagly» atly makalasynda Kalumbiýa Uniwesitetiniň 2005-nji we 2007-nji ýyllar aralygynda [[Amerikanyň Birleşen Ştatlary|Amerkanyň]] günorta – gündogar gurakçylyk meselesi boýunça edilen açyşlaryň netijeleri jemlenýär. Bu açyşlar Klimat žurnalynda hem çap edildi we şeýle diýilýär ”Suw ýetmezçiligine ýagyşdan hem beter ilat sany sebäp boldy”<ref>https://www.nytimes.com/2018/01/18/climate/water-iran.html</ref>. Ilat ýazuwynyň berýän maglumatyna göra [[Gürjüstan|Gruziýanyň]] ilatynyň sany 1990-njy we 2007-nji ýyllar aralygynda 6,48 milliondan 9,54 milliona çenli artdy. Howa abzallarynyň maglumatlaryny öwrenenlerinden soňra, kompýuter nusgalaryny we agaç halkalarynyň ölçemeleriniň kömegi bilen gurakçylygyň öň görülmedik hadysa däldigini we ýönekeý klimat nusgalarnyň netijesidigini hem-de tötanleýin howa hadysasydygyny ýüze çykardylar. «Şunuň ýaly gurakçylyklar soňky müň ýyllyklaryň dowamynda gaýtalandy», derňew geçirijileriň ýazmagyna görä «howanyň üýtgemegine garamazdan geljekde şuňa meňzeş howa şertlerine we şunyň ýaly netijelere garaşmak bolar». Temperaturanyň ýokarlanmagy bilen Günorta-Gündogarda ýagşyň ýagmagy artar, ýöne bugarmanyň netijesinde ýerleriň hasam guraklaşmagy mümkin. Derňew geçirijileriň gelen netijesinde şeýle diýilýär «Islendik möçberdäki ýagyş atmosferadaky içerki çylşyrymly hadysa sebäpli bolup geçýär hem-de, ýygy-ýygydan üýtgäp durýanlygy sebäpli olar barada öňünden habar bermek örän kyn»<ref>https://www.nytimes.com/2018/02/16/opinion/climate-refugees.html</ref>.
== Suw gytçylygy ==
Haçan-da ýerli ýaşaýjylar üçin agyz suw ýeterlik derejede bolmadyk ýagdaýynda, suw ýetmezçilik howpy döreýär. [[Birleşen Milletler Guramasy]] we dünýäniň beýleki guramalary global suw ýetmezçiliginiň dürli sebäplerini göz öňünde tutýarlar. Bulardan başgada Azyk we Oba-Hojalyk guramalary suw ýetmezçiliginiň ýokdygyny nygtaýarlar, şeýle-de bolsa, bu meseläniň oňüni almak üçin degişli çäreleriň görülmegi zerurdyr<ref>https://web.archive.org/web/20090331153400/http://www.earth-policy.org/Books/Seg/PB2ch03_ss6.htm</ref>.