Edebî diliṇ '''ağzeki''' ve '''yazuv''' görnüşleri bạr. '''Ağzeki sözleyiş''' - bu ilkinci nọbatda gepleşikdir. Gepleşik ạdatça kîsğa yạ-da ulurạk sözlemlerden ıbạrat bolup, gürrüṇdeşlikde amala ạşırılyạr. Ol őzüniṇ dürli heṇde aydılyandığıaydılyạndığı ve duyğı övüşğinlerine bạydığı bilen tafạvutlanyạr. '''Yazuv sözleyşi''' bolsa haysıdır bir "Görüş dilini" döredip bilenọk, ol diṇe dọlı yạ-da dọlı dẹl görnüşe geçirilen sesli sözleyşi kaytalamağa (okamağa) yạrdam edyẹr. Yazuvda ulanılyğn dînğı belğiler hem cạnlı sözleyşiṇ ‘intonation’ını, dürli övüşğinli mạnî-mazmụnını dọlı berip bilenọk. Yazuv arkalı beyạn edilen sözleyiş yazyạn ạdamıṇ yọk yağdayında oṇa düşünilmeği üçîn niyetlenilyẹr. Ol ağzeki sözleyişden tafạvutlılıkda diṇe bir dövürdeşler üçîn niyetlenilmẹn, eysem gelcekki nesil üçîn hem niyetlenilendir. Yazuv sözleyşi sözleriṇ örẹn taraşlanılıp saylanılıp alnandığı, söz düzümleriniṇ hem sözlemleriniṇ hạs dọlulığı bilen ağzeki sözleyişden tafạvutlanyạr.
