Informatika: Wersiýalaryň arasyndaky tapawut
Content deleted Content added
uj robot goşdy: war:Siyensya han komputasyon |
uj robot üýtgetdi: ko:컴퓨터 과학; kosmetik üýtgeşme |
||
Setir 1:
[[
== Informasiýa düşünjesi ==
Informasiýa informatikanyň ilkinji we düýpli düşünjeleriniň biridir. Şonuň üçin informasiýa düşünjesine gysgaça kesgitleme bermek ýa-da ony bir sözlem bilen beýan etmek mümkin däldir.
Informasiýa “informatio” diýen latyn sözünden gelip çykýar we türkmen dilinde “düşündirmek”, “aýdyň etmek”, “beýan etmek”, “aýdyp bermek”, “habarlylyk”, “maglumatlylyk” diýen ýaly manylary berýär.
Biziň ýerine ýetirýän islendik işimiz haýsydyr bir habary, maglumaty kabul etmek we peýdalanmak bilen baglanyşyklydyr. Meselem, kitap, gazet okamak, surata, telewizora
Habar bermeler önümçilikde we durmuşda ýazgylar we çyzgylar, maglumatlar we hasabatlar, jedweller (tablisalar) ýaly görnüşlerde hem duş gelip bilýärler. Çyzgylar we saz eserleri, kitaplar we suratlar, spektakllar we kinofilmler - bularyň barysy-da informasiýalaryň beýan edilşiniň görnüşleridir.
Maglumat anyklyk we dolulyk, gymmatlylyk we derwaýyslyk, aýdyňlyk we düşnüklilik ýaly birnäçe esasy häsiýetlere eýedir.
Setir 9:
== Informasiýalaryň kodlanyşy. Maglumatlaryň mukdarynyň ölçeg birlikleri ==
Maglumatlary dürli usullarda beýan edip, toplap, gaýtadan işläp we ýaýradyp bolýar. Adamlar özara dil ýa-da ýazuw üsti bilen düşünişmeli bolanlarynda kesgitli harplardan düzülen elipbiýden, sifrlerden, dyngy belgilerinden we ş.m. peýdalanýarlar. Elektron hasaplaýjy maşynlarda islendik maglumaty beýan etmekde 2-lik hasaplaýyş ulgamynyň
Häzirki döwürde belgileriň 128 sanysyny (0-dan 127-ä çenli sanlar arkaly) kodirleýän ASCII (American Standart Code for Information Interehange) kod jedweli ölçeg hökmünde peýdalanylýar. Onda dolandyryjy belgiler (0-dan 31-e çenli, meselem, [Enter] we [Esc] klawişleri degişlilikde 13 we 27), hyzmat ediji belgiler (meselem, boş ýer 32, “-“ belgisi 45, “_” belgisi 95), sifrler (48-den 57-ä çenli), baş we setir latyn harplary (degişlilikde 65-den 90-a we 97-den 122-ä çenli) kodlanandyrlar.
Belgileriň galan 128 sanysy (128-den 255-ä çenli sanlar arkaly) ölçeg hökmünde kesgitlenen däldir. Onda milli elipbiýler we käbir belgiler kodlanýarlar.
Maglumatyň mukdaryny ölçemek üçin bit we baýtdan başga-da has uly ölçeg birlikleri (Kbaýt, Mbaýt, Gbaýt) hem ulanylýar:
1 Kbaýt (bir kilobaýt) = 210 baýt = 1 024 baýt;</br>
1 Mbaýt (bir megabaýt) =
1 Gbaýt (bir gigabaýt) = 210 Mbaýt = 1 024 Mbaýt.</br>
== Bashga temalara seret: ==
* [[Matematiki logika barada düşünje]]</br>
* [[Matematiki logikanyň elementleri]]</br>
* [[Informatikadan ozuni synap gor. Soraglar]]</br>
[[
[[af:Rekenaarwetenskap]]
Setir 73:
[[ka:საინფორმაციო მეცნიერება]]
[[kn:ಗಣಕ ವಿಜ್ಞಾನ]]
[[ko:
[[la:Informatica]]
[[lad:Informatika]]
|