| Abylhaýyr Han
|
| 1412 — 1468.
|
|
| Doglan ýeri
|
näbelli
|
| Aradan çykan ýeri
|
näbelli
|
| Jaýlanan ýeri
|
näbelli
|
|
| Özbek hany
|
| Döwri
|
1428 — 1468
|
| Özünden öň
|
|
| Özünden soň
|
Haydar Soltan
|
|
| Asly
|
|
|
| Maşgalasy
|
|
|
Abylhaýyr Han (1412-68) - Jüçi neslinden bolan özbek hany (1428-68). Ol 1428 ýylda Turada (Günbatar Sibirde) han bolup, göçüp-gonup ýören özbekleriň feodal döwletini esaslandyrypdyr. Abylhaýyr han Sibirden Mawerannahra çenli bolan köp sanly taýpalary birleşdiripdir we Orta Aziýa aralaşmaga çalşypdyr. 1446 ýylda Temiritler döwleti bilen Mogolystanda içki feodal garşylyklar güýçlenipdir. Ol mundan peýdalanyp, 1447 ýylda Deşt we Gypjak sähralaryny Mawerannahr bilen birleşdirýän Syrderýa boýundaky birnäçe äherleri (Akgurgany, Arkugy, Üzgendi, Sygnagy, Suzagy) basyp alypdyr hem amatly söwda ýollaryna, ekerançylyk we öri meýdanlaryna eýe bolupdyr. Şondan soň Abylhaýyr han Temiritleriň içki göreşlerine gatyşyp başlapdyr. 1463-64 ýyllarda galmyklardan güýçli ýeňilýär. Abylhaýyr hanyň döreden döwleti özi ölenden soň dargaýar.
