Küşt

Küşt
Strategiýa Oýny
Oýnuň meşhurlugy	6-njy asyr-häzirki döwür
Dolandyryjy	Emin agzalar
- Oýunçy Sany	2
- Oýnuň wagty	Soňsuz ýada wagtly
Web-saýty	http://www.fide.com

Küşt örän çylşyrymly strategiýa oýny bolup, aýratyn düzgün boýunça 64 öýli tagtada 32 sany ak we gara mally oýnalýan oýun. Dünýäde küşt ýaryşlary geçirilýär we ol sportuň bir görnüşi hasaplanýar. Küşt oýununa könelerimiz beýniniň gimnastikasy hem diýipdirler. Küşt oýnunda Türkmen türgenleri uly abraýa eýedir. Türkmenistanda abraýly uly küşt ussatlary bardyr. Mesgen Amanow, Maksat Atabaýew, Meýlis Annaberdiýew, Orazly Annageldiýew, Hanjar Ödäýew ýaly örän ussat küştçüleri mysal bermek bolar. Küşt tagtasy diýlen 8×8 bolan dörtburç tagtanyň üstünde oýnalýar. Jemi 64 sany dörtburçlugyň (öýjügiň) 32 sany gara, 32 sany hem ak reňkli bolýar. Küştçileriň biri aklary, beýlekisem garalary alýar we bir gezekde diňe bir göçüm edip bilýär.

Пути ладьи

Küştüň Daşlary

• Ş = Şa
• Pr = Perzi
• R = Ruh
• P = Pil
• A = At
• Hiç hili harp goýulmaýar =
• = Pyýada

• Ak daşlar
• 
  Şa
• 
  Perzi
• 
  Pil
• 
  At
• 
  Ruh
• 
  Pyýada

• Gara daşlar
• 
  Şa
• 
  Perzi
• 
  Pil
• 
  At
• 
  Ruh
• 
  Pyýada

Küşt Oýnunda Daşlaryň Göçüm Kadalary

Şa şeýle göçüp bilýär

Ruh şeýle göçüp bilýär

Pil şeýle göçüp bilýär

Perzi şeýle göçüp bilýär

At şeýle göçüp bilýär

Pyýada şeýle göçüp bilýär (●). Mal alanda bolsa, şeýle alýar (×)

• 
  Uzyn we gysga rokirowka (şa-ruh hem diýilýär)
• 
  Pyýadanyň birinji göçümi. (iki diňe birinji göçümde mümkindir) Suratdaky ýagdaýda ak pyýada gara pyýadany alyp bilýär. Muňa geçýärkä almak hem diýilýär.

• Rokirowka edip bilmek üçin şa birinji göçümini göçmedik bolmaly.
• Rokirowka edip bilmek üçin şa bilen ruhuň arasynda başga daş bolmaly däl.
• Garşydaşyň malynyň bir ujy şa bilen ruhuň arasyna düşse rokirowka bolmaýar.

Oýuna Başlamazdan Öň Daşlaryň Düzülişi

Oýuna başlamazdan öñ daşlaryň düzülüşü

• Oýunyň başynda birinji göçüm hemişe aklaryňkydyr.

Poçta küşt

Bu oýunçy garşydaşyndan uzakda ýaşaýan we oýunlar e-poçta arkaly habar berilýän küşt görnüşidir. Jogap wagty günlerde ölçelýär we bir oýun gutarmak üçin aýlar ýa-da ýyllar uzaldylyp bilner.

1951-nji ýylda döredilen Halkara habarlaşma küşt federasiýasy (ICCF) bu usul bilen öz Olimpiýa oýunlaryny we dünýä çempionatlaryny guramaga jogapkärdir.

Poçta küşt olimpiadasy

#	Yyllar	Altyn medal	Kümüş medal	bürünç medal
01. Archived 2022-12-14 at the Wayback Machine	1949-1952	Wengriýa	Çehoslowakiýa	Şwesiýa
02. Archived 2022-09-22 at the Wayback Machine	1952-1955	Çehoslowakiýa	Şwesiýa	Germaniýa
03. Archived 2022-12-14 at the Wayback Machine	1958-1961	Sowet Soýuzy	Wengriýa	Ugugoslawiýa
04. Archived 2022-09-21 at the Wayback Machine	1962-1964	Sowet Soýuzy	Demokratik Germaniýa	Şwesiýa
05. Archived 2022-09-22 at the Wayback Machine	1965-1968	Çehoslowakiýa	Sowet Soýuzy	Günbatar Germaniýa
06. Archived 2022-09-21 at the Wayback Machine	1968-1972	Sowet Soýuzy	Çehoslowakiýa	Demokratik Germaniýa
07. Archived 2022-09-22 at the Wayback Machine	1972-1976	Sowet Soýuzy	Bolgariýa	Beýik Britaniýa
08. Archived 2022-09-21 at the Wayback Machine	1977-1982	Sowet Soýuzy	Wengriýa	Beýik Britaniýa
09. Archived 2022-12-14 at the Wayback Machine	1982-1987	Beýik Britaniýa	Günbatar Germaniýa	Sowet Soýuzy
10.	1987-1995	Sowet Soýuzy	Angliýa	Demokratik Germaniýa
11.	1992-1999	Çehoslowakiýa Sowet Soýuzy		Kanada Şotlandiýa
12.	1998-2004	Germaniýa	Litwa	Latwiýa
13.	2004-2009	Germaniýa	Çeh	Plşa
14.	2002-2006	Germaniýa	Litwa	ABŞ
15.	2006-2009	Norwegiýa	Germaniýa	Gollandiýa
16.	2010-2016	Çeh	Germaniýa	Fransiýa
17.	2009-2012	Germaniýa	Ispaniýa	Italiýa
18.	2012-2016	Germaniýa	Sloweniýa	Ispaniýa
19.	2016-2021	Bolgariýa	Germaniýa	Çeh Polşa
20.	2016-2019	Germaniýa	Russiýa	Ispaniýa
21.	2020-2023	Germaniýa	Lýuksemburg	ABŞ

Daşarky çykgytlar

• [1] Archived 2015-07-16 at the Wayback Machine Ýurdumyzyň türgenleri dünýäniň ýaşajyk çempionyny sarpalaýar
• Официальный сайт Международной шахматной федерации (ФИДЕ) (iňlis dilinde)