Hapalanma
Hapalanma, ýaramaz üýtgemelere sebäp bolýan hapalaýjy maddalaryň tebigy gurşawa girmegidir.[1]Hapalanma islendik madda (gaty, suwuk ýa-da gaz) ýa-da energiýa (radioaktiwlik, ýylylyk, ses ýa-da ýagtylyk) görnüşini alyp biler. Hapalanmagyň düzüm bölekleri bolan hapalaýjy maddalar, ýa-da daşary ýurt maddalary / energiýa ýa-da tebigy ýagdaýda ýüze çykýan hapalar bolup biler.
Daşky gurşawyň hapalanmagy tebigy hadysalar sebäpli döräp bilse-de, hapalanma sözi, hapalanýanlaryň antropogen çeşmesiniň bardygyny, ýagny önümçilik, gazyp alyş senagaty, galyndylaryň erbet dolandyrylmagy, transport ýa-da oba hojalygy ýaly adam işjeňligi bilen döredilen çeşmäni aňladýar.
Hapalanma köplenç nokat çeşmesi (zawod, magdan, gurluşyk meýdançasy ýaly ýokary konsentrirlenen ýerden gelýär) ýa-da çeşme däl hapalanmak (mikroplastika ýa-da oba hojalygynyň akmagy ýaly giň ýaýran çeşmelerden gelýär) hökmünde toparlara bölünýär.
Hapalanmagyň esasy görnüşlerine howanyň hapalanmagy, suwuň hapalanmagy, hapalar, sesiň hapalanmagy, plastmassa hapalanmagy, topragyň hapalanmagy, radioaktiw hapalanmalar, termiki hapalanmalar, ýagtylygyň hapalanmagy we görüş hapalanmagy degişlidir. [2]