Himiya senagaty barada
Himiýa pudagy näme bilen üpjün edýär? Himiýa senagaty, köp sanly amaly üçin ilaty sarp ediş harytlary bilen üpjün edýän senagat pudagydyr. Bular öz içine alýar: öý himiki serişdeleri, ýuwujy serişdeler we arassalaýjylar, zyýankeşlere garşy dermanlar, farmakologiki, boýag we lak önümleri we başgalar.
Bu ykdysady pudagy häsiýetlendirmek üçin himiýa pudagynyň berýän zatlaryna düşünmek möhümdir. Bu pudagyň önümleri sarp ediş bazary üçinem, önümçilik pudagy üçinem möhümdir.
Himiýa segmenti beýleki önümçilik ugurlary bilen berk baglanyşykly. Çig mal bilen baglanyşykly önümçiligi üpjün edýär, şol bir wagtyň özünde galyndylaryny ulanýar: agaç ýa-da metallurgiýa.
Himiýa pudagy diňe bir çig mallary gaýtadan işlemän, eýsem ykdysadyýetde berk ornaşan täze materiallary hem döredýär. Himiýa senagaty tebigatda düýbünden başga material öndürmek üçin bir çig mal ulanyp biler.
Mysal üçin, nebit köp ugurlarda ulanylýar: ýangyç we çalgy önümçiliginden azyk senagatyna çenli. Şol bir wagtyň özünde dürli çig mallardan köp material alynýar. Mysal üçin sintetiki kauçuk.
Boýaglar, laklar, dökünler, plastmassalar, ýelimler, rezin, süýümler we sapaklar himiýa senagatynyň öndürýän önümleriniň diňe bir bölegidir .
Derman pudagy köplenç himiýa pudagyndan aýrylýar. Lukmançylyk dermanlarynyň öndürilmegi hemişe himiýa pudagynyň esasy ugurlaryndan biri hasaplanýar.
Himiýa pudagyndaky ähli kärhanalar iki esasy görnüşe bölünýär: organiki önümçilik we esasy himiýa. Birinjisi dökünleri, kislotalary, aşgarlary öndürmek bilen meşgullanýar, ikinjisi sintetiki materiallary - sapaklary, süýümleri, rezinleri, plastmassalary öndürýär.
Beýleki kärhanalar üçin çig mal hökmünde ulanylýan köpçülikleýin öndürilen önümler biziň ýurdumyzda uly islege eýe. Sarp ediş harytlary bäsdeşlige ukyply däl we köplenç Günbatar importy bilen çalşylýar. Senagatyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak üçin köpüsi köne, köne enjamlar bilen enjamlaşdyrylan zawodlary täzeden enjamlaşdyrmaly.
Himiýa pudagynyň ýene bir ýetmezçiligi, bu segmentiň daşky gurşawa we adamyň saglygyna gaty ýaramaz täsir etmegidir. Negativearamaz netijelerden gaça durmak üçin has ösen we täsirli häzirki zaman howpsuzlyk ulgamlaryny girizmek zerurdyr.
Bu mowzuk hakda has giňişleýin öwrenip bilersiňiz, “Expocenter” -iň CHEMISTRY sergisinde!
Maglumat terjime eden:
TDU talyby Annaýew Bakygeldi