Mariana çukury

Mariana çukury, Ýuwaş okeanyň günbataryndaky Mariana adalarynyň iň ulusy bolan we iň günortasyndaky adasy bolup bilinýän Guam adasynyň günorta günbatarynda, Ýaponiýa we Indoneziýanyň ortasynda ýerleşýär. Dünýä ýüzündäki iň çuň nokatdyr. Bilim adamlary tarapyndan geçirilen barlaglar netijesinde iň çuň nokadynyň 10.994 metr bolandygy bellenipdir we uzynlygynyň 2542 kilometr bolandygy ýüze çykarylandyr. Çukuryň giňişligi 69 kilometrdir.

Bu çukuryň nähili emele gelendigini aýtsak: käbir wagtda ýergabygyny emele getiren plakalardan käbirleri bir-birlerine ýakynlaşyp çaknyşyrlar. Bu çaknyşma netijesinde bir plaka beýlekisiniň aşagyna girer. Netijede bu ýerlerde güýçli ýer titremeler emele gelýär we bularyň emele getirýän çuňluklary 700 kilometri alyp bilýär. Bu çukura ilkinji bolup inenler Amerikaly esger Tegmen Donald Walş we Şwesariýaly bilim adamy Jacques Piccardyr.

bilgiustam.com Ýazan: Kaan Gündüz. Terjime eden: Allanur Hudaÿnazarow. Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersiteti.