Merkantalizm

Merkantalizm, 16-njy asyrda Günbatar Ýewropada döredilen ykdysady teoriýa. Merkantalizma görä bir halkyň eşreti esasy puluň mukdaryna baglydyr we täjirçilik göwrümi üýtgemez. Merkantalizme görä halkyň baýlygy eýeçiligindäki altyn, kümüş ýa-da täjirçilik hümmeti bilen belgilendirilýär. Merkantalizma görä dolandyryş ykdysadyýetde esewançy rolunda bolmaly, eksporty goldamaly importy çäklendirmeli. Bu pikirleriň üstünde durup geçýän ulgama Merkantalizm diýilýär.

Kesgitlemesi we taryhy

Merkantalist pelsepe orta asyrlaryň soňy we senagat döwrüniň başy arasyndaky döwürde (1500-1800) işjeňdi. Ýewropa mahsusdyr, Ýewropada dörän we ösen. Döwrüň ykdysady hereketi täjirçilikdir. Täjirçilikdäki ösüş oba hojalygynyň diňe bir güzerançylyk üçin edilmeginden çykyp söwda geçmegine bat berdi.

Bu döwürde Ýewropada açyşlar eýýamydyr, täze geografiki mesgenlerden Ýewropa gymmatly magdanlar getirilendir. Merkantalizme görä bu gymmatly magdanlaryň daşary ýurda çykmagynyň öňüni almak üçin edilmeli 2 ädim bardyr:

1. Daşary söwda.
2. Baknalaşdyrmak.

Merkantalizmiň beýleki aýratynlyklary:

1. Önümçilikde öndüriji gatlagyň üstündiginiň kabul edilmegi;
2. Esewançylyk.
3. Milli ykdysady birlik: Absolýut merkeziýetçi döwlet doktrinasy.