Towuk
Öýde ýasalan towuk (Iňlis dilinde:Gallus, gallus domesticus) guşlaryň biridir. 2011-nji ýylda 19 milliarddan gowrak ilaty bilen dünýäde iň giň öý haýwanlaryndan biridir. Adamlar esasan towuklary iýmit hökmünde köpeldýärler we et we ýumurtga ulanýarlar.[1][2][3][4]
Tebigy inkubasiýa
düzet
Guşlaryň köpüsi belli bir wagtdan soň ýumurtgalarynda ýatýarlar ymurtga jüýje bolýança.Öýde ýasalan guşlaryň köpüsi hem Kurçek diýilýän zat bilen edýär
Emeli inkubasiýa
düzetInkubasiýa üstünlikli we emeli usulda hem edilip bilner. Tohumlandyrylan ýumurtgalaryň hemmesi diýen ýaly -37.37 C (5.99 F) we 55% otnositel çyglylyk şertlerinde çykýar (soňky üç günde 70% ýumşatmak üçin).Birinji inkubasiýa döwründe ýumurtga yzygiderli aýlanmalydyr (günde 3-8 gezek) Eggsumurtgalar aýlanmasa, düwünçejik ýumurtganyň gabygyna ýapyşyp ölýär ýa-da çykýar. Käbir inkubatorlar muny awtomatiki edýärler.
Şeýle-de bolsa, soňky hepdede ýumurtgalary aýlamak, ýumurtganyň gabygyny döwmek üçin ýumurtgadaky ýagdaýyny bozup biler.
Towuk öý haýwany hökmünde
düzetTowuklar arzan bahaly haýwanlardyr. Guş saklamakda esasy alada onuň ýerleşýän ýeri.Towuklary kapasalarda saklap bolýar we gijelerine agaçda ýa-da şahalarda dynç alyp bolýar we olaryň aşagynda guşlaryň zawodynda azotyň köp bolmagy sebäpli birleşýän massa öwrülýän sypal ýa-da gabyk bolup biler
Horoz saklamagyň zerurlygy ýok, sebäbi towuklar horoz bolmazdan ýumurtga goýýar, ýöne bu ýumurtgalar miwe bermeýär we şonuň üçin miwe bermeýär.
Sarysy täze reňkli we ýalpyldawuk, üstünde ýumurtga ak bolýar. Sarykyň reňki üýtgeýär we reňkiniň intensiwligi ksantfiliň mukdaryna bagly - gök ösümliklerde we mekgejöwenlerde tapylan reňkleýji.
Oba hojalygynda we maldarçylykda towuklar
düzetAmerikanyň Birleşen Ştatlarynda 1960-njy ýyla çenli guşlar maşgala fermalarynda saklanýardy Ilki bilen guş ösdürip ýetişdirmegiň esasy maksady ýumurtga, et ikinji derejeli önümdi.[5] Üpjünçilik islegden pesdi we guşlaryň bahasy ýokarydy. Sowuk möwsümlerde ýumurtgalary sowadyş zerurlygy bolmazdan biraz saklap we saklap bolýardy. Sowadyjynyň hemme ýerde ýok günlerinde bu möhümdi.Towuklar ownuk fermalarda saklanýardy, sebäbi towuklar köplenç däne, ownuk we ekin bilen iýmitlenýärdi.Bu zatlar gyşda aýratyn çäklendirilipdi we bu guşlaryň sanyny hemişelik saklaýardy. Bu towuklardan soň oba hojalygynyň gözlegçileriniň ünsüni özüne çekdi (1896-njy ýylda diýen ýaly) iýmitlenmegi dolandyrmak we özgertmek guşlary has tygşytly we täjirçilik etdi.
Sowuk dükanlar giňelip, müşderilere has köp ynam döredensoň, 50-nji ýyllarda taýýar broýler has epidemiýa öwrüldi.Şol döwürde towuklaryň iki görnüşi hödürlenýärdi: broýler ýa-da bahar towuklary, ýumurtga senagatynyň önümleri bolup, ýaş we täze bolanda satylýar, agramy 1,5 kg-dan az; Bular hem ýumurtga senagatynyň önümi bolup, iň ýokary ýumurtga goýmak döwründen geçen towuklary goýýardylar.Şeýle hem ýumurtga senagatynyň önümi bolan bişirilen towuklar we iň ýokary ýumurtga goýýan döwri bolan garry towuklar.Elbetde, bu gün beýle bolmaz, sebäbi häzirki broýler düýbünden başga tohumly we towuk saklaýan towuklar indi dükanlarda görünmeýär.[6]
Köpeltmek
düzetTowuklar beýleki guşlar ýaly jyns taýdan köpelýärler Eggsumurtgalaryň jübütlenenden we ýumurtgadan soň jüýje bolmagy üçin 21 gün gerek Elbetde, towuklar Horozsiz we jübüt bolmazdan ýumurtga goýýarlar Emma bu ýumurtgalar hasylsiz we tohumlandyryp bolmaýar.
Adaty keseller
düzetGuş dümewi, Nýukasl, Bronhit, Gambro, Laryngotrahit, Cd, Kelli Bacillosis iň köp ýaýran towuk keselleridir
salgylanmalar
düzet
- ↑ http://www.westonaprice.org/farm-a-ranch/chickens-are-omnivores-its-no-dilemma
- ↑ https://wikifarmer.com/tr/koy-tavugu-sagligi-ve-hastaliklari/
- ↑ http://shilala.homestead.com/chickenfacts.html
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Chicken
- ↑ "Arhiw nusgasy". Archived from the original on 2008-07-09. Retrieved 2020-03-12.
- ↑ title=Milo_Hastings&action=edit&redlink=1[permanent dead link]