Öýjük: Wersiýalaryň arasyndaky tapawut

Content deleted Content added
→‎top: clean up using AWB
Gysgaça mazmuny ýok
Bellik: Wizual düzetme Mobil düzetme Mobil web-düzetme Giňişleýin ykjam redaktirleme
Setir 1:
[[Faýl:SEM blood cells.jpg|thumb|200px|Adam [[gan]]ynyň öýjükleri]]
 
'''Öýjük''' — ähli [[organizm]]leriň gurluşynyň we ýaşaýşa ukyplylygynyň ýönekeý birligi bolup, onuň özbaşdak bar bolmaga, öz-özüni gaýtadan döretmäge we ösmäge ukyply öz madda çalşygy bardyr. Janly organizmleriň hemmesi ýa, köp öýjükli [[haýwanlar]], [[ösümlikler]] we [[kömelekler]] ýaly köp sanly öýjükden ybarat bolýar, ýa-da ençeme [[biröýjükli jandarlar]] we [[bakteriýalar]] ýaly [[biröýjükli organizmler]] bolup durýar. Biologiýanyň öýjükleriňÖýjügiň gurluşyny we ýaşaýşaýerine ukyplylygynyýetirýän öwrenmekişini bilenöwrenýän meşgullanýan bölümineylma [[sitologiýa]] ("sitos"-öýjük, "logos"- ylym) diýilýär.
 
Adam bedeninde ýerine ýetirýän işine baglylykda, öýjükleriň dürli görnüşleri bolýar. [[Myşsa]] öýjükleri hereket wezipesini ýerine ýetirýärler. Şoňa görä-de olaryň ik şekillije süýnmek görnüşleri bolýar. Ýerine ýetirýän işi oýanyş we geçiriş bolan nerw öýjükleriniň ([[Neýron|neýronlaryň]]) bolsa, birnäçe ösüntgileri bolýar. Köplenç, süýnmejik görnüşinde bolan mäz öýjüklerinde beden üçin gerekli şireler öndürilip çykarylýar. Öýjükleriň ululyklary birmeňzeş bolmaýar. Gyzyl gan öýjüginiň- [[Eritrosit|eritrositiň]] diametri 8 mk-a barabar. Käbir nerw öýjükleriniň uzynlygy birnäçe sm-e ýetýär. Mysal üçin, [[Oňurga ýiligi|oňurga ýiliginde]] ýerleşen nerw öýjükleriniň ösüntgileri elleriň we aýaklaryň barmaklarynyň uçlaryna çenli uzalýarlar. Bu bolsa olaryň uzynlygynyň 120-150 sm-e çenli ýetýändigini görkezýär.
 
    Öýjükleriň ölçegleri, görnüşleri we ýerine ýeyirýän işleri dürli bolsa-da, olaryň ählisine diýen ýaly mahsus bolan bir umumy gurluşy bolýar. Öýjügiň üsti ýukajyk barda - daşky [[membrana]] bilen örtülen, içi bolsa, ýarym ergin haldaky suwuklyk - [[sitoplazma]] bilen doldurylan. Sitoplazmada [[Öýjük ýadrosy|ýadro]] we birnäçe [[Organoid|organoidler]] ýerleşýärler.
[[Kategoriýa:Öýjükler]]