Çagalary goramagyň halkara güni
Çagalary goramagyň halkara güni çagalar üçin gurnalan baýramçylyklaryň biri.Bu gün dürli döwletlerde dürli günlerde bellenilýär.
| Çagalary goramagyň halkara güni | |
|---|---|
 |
|
| Çagalary goramagyň halkara güni wikipedia logosy | |
| Полное имя | {{{chyra}}} |
| Nyşanlary | Döwletlere görä üýtgeýär |
| Görnüşi | Halkara |
| Wagt | Döwletlere görä üýtgeýär |
| Baglanyşyk | Halkara aýallar güni |
Taryhy düzet
Çagalar güni Doktor Çarles Leonard tarapyndan 1856-njy ýylyň iýun aýynyň 2-nji duşenbe güni bellenilip başlady.
Çagalar güni resmi ýagdaýda milli baýram hökmünde ilkinji gezek 1929-njy ýylda Türkiýe Respublikasynda 23-nji aprel güni bellenildi..
Çagalary goramagyň halkara güni 1950-nji ýylyň 1-nji uýynyndan bäri bellenilip gelinýär .BMG –niň Çaganyň hukuklary hakyndaky konwensiýasynda 1949-njy ýylyň noýabr aýynyň 20- sine berkidildi Şablon:Citation needed
Döwletler düzet
Albaniýa düzet
Albaniýadan, Çagalaryň güni (Festa e femijeve) 1-nji iýunda gutlanýar
Argentina düzet
Argentinada Çagalaryň güni (Día del Niño) Awgustyň 3-nji Ýegşenbesi bellenýär.
Ermenistan düzet
Ermenistan1-nji Iýunda bellenýär.
Australia düzet
Çagalryň hepdesi her ýyl Okýabr aýynyň 4-nji hepdesiniň Ýegşenbe gününden iniki ýegşenbä çenli . Baýramçylyk ilkinji gezek 1954nji ýylda bellenildi..
Bangladeş düzet
Bangladeş 7-nji mart .
Boliwiýa düzet
Boliwiýa çagalaryň güni (Día del Niño) 12-nji aprel. Bu ilkkinji gezek 1955-nji ýylda bellendi.
Bosniýa we Hersegowina düzet
Bosniýa we Hersegowina, ilkinji gezek çagalar güni 1993-nji ýylda bellendi.
Braziliýa düzet
Braziliýa, Çagalaryň güni (portugalça: Dia das Crianças) 12-nji oktaýbr
Bolgariýa düzet
Bolgariýa,Çagalaryň güni (Ден на детето) 1-nji Iýun. Däbe göra çagalar maşgaladakylar ünsüni özüne çekýär,, üýjülik nany(tort) ýaly sowgatlar bilen.1925-nji ýylda ilkinji gezek bellenildi.
Kamerun düzet
Kamerun, Çagalar güni baýramy 1990-njy ýylda ilkinji gezek bellenildi.
Kanada düzet
Çagalaryň milli güni 1993-nji ýyldan bäri bellenilýär. Kanada BMG –niň Çaganyň hukuklary hakyndaky konwensiýasynda 1989-njy ýylyň 20-nji noýabrynda tassyklady.
Merkezi Afrika düzet
Kongo Respublikasy, Kongo Demokratik Respublikasy, Kamerun, Ekwatorial Gwineýa, Gabon, Çad, Merkezi Afrika Respublikasy,Çaglar günini 25-nji dekabrda belleýärler
Çili düzet
Çili, resmi sanawda oktýabr aýynyň birinji çarşenbe güni, ýöne awgust aýynyň ikinji ýegşenbe güni bellenilýär,
China düzet
Hytaý Halk Respublikasy, Çagalar güni 1-nji iýunda 'Iýun 1 halkara çagalaryň güni' diýilip bellenilýär,(hyt.2025). 1949-njy ýylda ilkinji gezek bellenildi.Şablon:Country data Croatia
Kolumbiýa düzet
Kolumbiýa,2001-nji ýyldan bäri aprel aýynyň soňky şenbesinde bellenilýär..
Kosta-Rika düzet
Kosta-Rika, Çagalaryň güni Senýabr aýynyň 9-yna bellenilýär.
Horwatiýa düzet
Horwatiýa, Cagalaryň güni 11-nji noýabr.
Kuba düzet
Kuba, Iýul aýynyň üçinji ýegşenbesi..
Çehiýa düzet
Çehiýa, Çagalaryň güni 1-nji iýun.
Ekwador düzet
Ekvador, Çagalaryň güni (Día del Niño)1-nji iýun. Adatça 12 ýaşa çenli çagalar sowgat alýarlar.
Müsür düzet
Müsür, Her ýylyň noýabr aýynyň 20-isi,çagalar üçin festiwallar we oýunlar geçirilýär.
Finlandiýa düzet
Finlandiýa, Çagalaryň güni ýa-da Çagalaryň Hukugy ady bilen tanalýar, her ýylyň noýabr aýynyň 20-sine geçirilýär.
Sowet döwletleri düzet
Russiýa, we beýleki öňki sowet döwletlerinde , Ermenistan, Azerbaýjan, Belarus, Estoniýa, Gruziýa, Gazagystan, Gyrgyzystan, Latwiýa, Litwa, Moldowa, Täjigistan, Türkmenistan, Ukraina, Özbegistan,we beýleki öňki ýa-da komunist döwletleri, Albaniýa, ngola, Benin, Bosniýa we Hersegowina, Bolgariýa, Kamboja, Horwatiýa, Kuba, Çehiýa, Slowakiýa, Efiopiýa, Gündogar Germaniýa,Kosowo,, Laos, [[Demirgazyk Makedoniýa, ]], Mongolystan, Montenegro, Mozambik, Polşa, Rumyniýa, Serbiýa, Sloweniýa, Tanzaniýa we Ýemende Çagalaryň güni 1-nji Iýunda bellenilýär.
Germaniýa düzet
Sowuk uruş döwünde Gündogar Germaniýa Çagalaryň gününi 1-nji Iýunda geçirýärdi, Günbatar Germaniýa bolsa 20-nji Senýabrda.
1990-njy ýylda iki Germaniýa birleşenden soňra Halkara Çagalaryň güni bütin Germaniýada resmi edildi. Köp maşgala häzirem 1-nji iýunda belleýär, ýöne Çagalaryň güni döwlet derejesinde 20-nji Senýabrda bellenilýär.
Gresiýa düzet
Gresiýa, Çagalaryň güni 1989-njy ýyldan bäri bellenilýär.
Guatemala düzet
Guatemala, Çagalar güni 1-nji Oktaýbrda bellenilýär.. Ilkinji gezek 1990-njy ýylda gurnaldy.
Gonduras düzet
Gondurasda(iň.Handuras), Çagalaryň güni 10-njy Senýabrda bellenilýär.
Welgriýa düzet
Wengriýada Çagalaryň hepdesi 1931-nji ýylda başlady. 1950-nji ýyldan bäri Çagalaryň güni diýip dowam edýär we Her ýylyň Maý aýynyň soňky ýegşenbesi bellenilýär.
Gaiti düzet
Gaiti(iň.Haiti), Çagalaryň güni Iýun aýynyň 12-sine bellenilýär.
Gonkong düzet
Çagalaryň güni (hyt.Şablon:Country data Ireland) 4-nji aprelde bellenilýär.
Indoneziýa düzet
Indoneziýa, Çagalaryň güni 1984-nji ýyldan bari 23-nji Iýulda bellenilýär.
Hindistan düzet
Hindistan, Çagalaryň güni 14-nji noýabrda , garaşsyz Hindistanyň ilkinji primer ministri Çaça Nehrunyň(Nehru daýy) dogalan gününde bellenilýär.
Irlandiýa düzet
Irlandiýa, Çagalaryň güni 20-nji Noýabrda bellenilýär.
Ýaponiýa düzet
Ýaponiýa çagalaryň güni (こどもの日 kodomo no hi) 5-nji maýda, milli baýram hökmünde 1948-nji ýyldan bäri belleilip gelinýär. 3-nji martda gyz çagalaryň we 5-nji maýda oglan çagalaryň baýramçylygy bellenilýär,
Gazagystan düzet
Halkara Çagalaryň güni 1-nji Iýunda bellenýär we çagalar üçin milli baýram hasap edilýär. 3 milliondan gowurak çagalar Gazagystanda baýramçylygy gutlaýarlar.
North Korea düzet
Koreýa Halk-Demokratik Respublikasy Çagalaryň güni 1-nji iýunda Halkara çagalaryň güni hökmünde bellenilýär (국제 아동절). 1945-nji ýyla çenli bu baýramçylyk 1-nji maýda geçirlýärdi. Mundan başga hem bu ýerde başga baýram. 조선소년단창립절(Ýaş pionir jemgyýetiň esaslaşdyrylmagynyň festiwaly ) 6-nji iýunda bellenilýär.
Günorta Koreýa düzet
Koreýa Respublikasy,5 -nji maý Çagalaryň güni (어린이날). Ene-atalar wagtlaryny çagalary bilen geçirýär. Çagalar haýwanat baglaryna , muzeýlere we çagalar üçin gurnalan ýerlere syýahada alyp gidýärler.
Liberiýa düzet
Liberiýa, 1991-nji ýylda esaslaşdyryldy.
Maldiwler düzet
Maldiwler, Çagalaryň güni 10-njy maýda bellenilýär. Şol güni hemme mekdep okuwçylary baýramy gutlamak üçin mekdeplere gidýärler. Çagalar üçin birsüri gurnaklar şol mekdeplerde geçirilýär.
Mawrikiý düzet
Mawrikiý,Çagalarynyň güni 1991-nji ýylda Halkara Afrika çagalarynyň güni hökmünde esaslaşdyryldy.
Mýanmar düzet
Mýanmar, Çagalaryň güni 13-nji fewralda bellenilýär.
Meksika düzet
Meksika,Çagalaryň güni ("Día Del Niño") 30-njy aprelde bellenilýär. Şol güni mekdep mugallymlary okuwçylary üçin gurnaklar taýýarlaýar. Şol gün kabir mekdeplerde sapaklar geçilmeýär. Olar dürli oýunlar, aýdym gurnaýarlar we çagalar gowy görýän naharlaryny getirip ýoldaşlary bilen paýlaşýarlar. Käbir maşgalalar çagalaryny alyp daşary gezelenje çykýarlar. Parklarda we sport merkezlerinde çagalar üçin ýörite çäreler geçirilýär. Ýazda geçirilýänligi sebäpli çagalar ýazy simbollaýan ýaz eşiklerini geýýärler.
Malaýziýa düzet
Adatça 1-nji oktýabrda bellenýär ýöne 20-nji noýabrda hem bellenilýär
Moldowa düzet
Moldowa,Halkara Çagalaryň güni 1-nnji Iýunda bellenýär. 2016-njy ýyldan bäri jemgyýetçilik baýramy diýip kabul edilýär.
Mongoliýa düzet
Mongoliýa, Halkara Çagalaryň güni 1-nji ýunda bellenilýär. "Эх үрсийн баяр" diýip tanalýar.
Mozambik düzet
Mozambik,Halkara Çagalaryň güni 1-nji iýunda hem bellenýär.
Nepal düzet
Nepal, Çagalaryň güni (बाल दिवस) Nepal kalendaryna göra Bhadra 29-ynda bellenýär(Awgust-Senýabr) Birleşen milletler guramsy bilen ylalaşykdan soňra bellenilip başlandy. 1990-njy ýylda baýram diýip kabul edildi.
Täze Zelandiýa düzet
Täze Zelandiýa, Çagalaryň güni Martyň birinji Ýegşenbesinde geçirilýär. Şablon:Citation needed
Nigeriýa düzet
Nigeriýa Çagalaryň günini 27-nji Maýda geçirýär. Ilkinji gezek 1964-nji ýylda esaslandyryldy. Bu baýram başlangyç we orta mekdepler üçin jemgyýetçilik baýramçylygy diýip kabul edildi. Döwletiň ýeriniň uly bolmagy sebäpli çagalaryň az sany topary çärä gatnaşyp bilýär.
Nikarakua düzet
Nikarakua Halkara Çagalar güni Iýun aýynyň 1-ine bellenýär.
Norwegiýa düzet
Çagalaryň güni Norwegiýada 17-nji maýda geçirilýär. Şol güni Norwegiýanyň Konstitusiýa güni bellenilýär.
Palestina düzet
Çagalaryň güni Palestinada 5-nji aprelde bellenilýär.
Panama düzet
Çagalaryň güni ýa-da Balalaryň güni 1-nji noýabrda döredildi, ýöne Wiwian Fernandez de Torrižos tarapyndan (Prezident Matin Torrižosyň(2004-2009) aýaly) Iýul aýynyň 3-nji Ýegşenbe diýilip üýtgedildi.
Paragwaý düzet
Çagalaryň güni Paragwaýda 15-nji Awgustda bellenilýär. oňa '' Acosta Ñu-yň söweşi'' hem diýilýär . Waka görä 3 müň 500 sany ýaşlary 6 we 13 ýaşlardaky çagalardan düzülen Paragwaý goşuny 3 sany güýçli döwletiň 20 müňe golaý goşunyň garşysynda prezident Solano Lopeziň uruşdan gaçyp gitmegi üçin greşipdirler. Bir şeýmede Lopeziň buýrugy bilen çagalaryň urşanlygy aýdylaýar , başga bir şeýmede bolsa çagalaryň öz islegleri bilen urşa gatnaşanlygy aýdylar. Çagalaryň güni şol 5 ýyllyk urşy ýatlamak üçin gurnalýar.
Peru düzet
Peru döwletiniň kanunlaryna göra Çagalaryň güni (Día del Niño Peruano (Ley Nº 27666) , Peru Çagalarynyň güni (kanun Nº 27666)) her ýylyň aprel aýynyň ikinji ýegşenbesinde bellenmeli. Mundan başga hem her ýylyň awgust aýynyň ikinji ýegşenbesinde ''Halkara Çagalaryň güni'' bellenilýär. Şol güni çagalar gutlanylýar we ene-atalaryndan sowgat alýarlar. Köp sanly oýunjak, elektronik, we egin eşik dükanlarynda arzanlaşyk bolýar.
Filippinler düzet
Filippinler, 1992-nji ýyldan 20-nji noýebrynde baýram diýip döredildi.
Polşa düzet
Polşa, Çagalaryň güni (Dzień Dziecka) Iýun 1- da bellenilýär. Halakara Çagalaryň güni 1952-nji ýylda Polşada orta atylýar. Mekdeplerde dürli cäreler gurnalýar we sapaklardan boşadylýar, Iýun aýynyň birinji hepdesinden başlap parklarda we dynç alyş ýerlerde festiwallar gurnalýar. Ene-atalar çagalry üçin adatça sowgat alýarlar.
Portugaliýa we öňki kolonoýalary düzet
Portugaliýa (hemde Gwineýa-Bisau, Makao, Kabo-Werde, Gündogar Timor, Angola, Mozambik we San-Tome we Prinsipi ýaly öňki kolonoýalary), Çagalaryň günini (Dia da Criança) 1-nji Iýunda belleýärler.
Rumyniýa düzet
Çagalaryň güni Rumyniýada (rumynça: "Ziua Copilului") Iýun aýynyň 1-ine bellenilýär. Çagalar ataça maşgalasyndan we ata-enelerinden sowgat alýarlar. Birtopar çäreler guralýar.
2012-nji ýylyň iýun aýynyň 1-ine Halkara Çagalaryň güni Rumyn hökümenti tarapyndan Zähmet , Maşgala we sosial goragy ministrliginde bellenildi. Takmynan 100 çaga ''Çagalaryň Ministri'' diýen hormat hatlary gowşuryldy
2017-nji ýyldan güýje giren täze kanuna göra(Kanun 220/2016), Çagalaryň güni resmi baýram.
Russiýa federasiýasy düzet
Russiýa, Çagalaryň güni 1-nji iýunda bellenilýär. Ilkinji gezek 1949-njy ýylda döredildi.
Singapur düzet
Adatça 1-nji oktaýrdah Singapur resmi ýagdaýda Çagalaryň güni bellenilýär. Şoňa çalymdaş ýene-de bir gün hem iýulyň birinji ýegşenbesi geçirilýär. Çagalar bagyndaky çagalara we başlangyç synpdaky okuwçylar okuwlaryndan boşadylýar. 2011-nji ýyldan başlap Çagalaryň güni Oktaýbr aýynyň birinji anna güni bellenilýär.
Günorta Afrika Respublikasy düzet
Günorta Afrika Respublikasynda Çagalaryň güni Noýabr aýynyň ilkinji şenbe güni, ýöne bellenilşi beýleki döwletlere seredeniňde gaty pes derejede.
Günorta Sudan düzet
Günorta Sudanda Çagalaryň güni 23-nji dekabrda bellenilýär.
Slowakiýa düzet
Slowakiýada Çagalaryň halkara güni (Medzinárodný deň detí) 1-nji Iýunda bellenilýär. Çagalar haýwanat bagy ýaly käbir ýerlere mugt syýahat edip bilýärler.Empty citation (help)
Ispaniýa düzet
Ispaniýada Maýyň ikinji ýeşenbesinde "Día del niño" ady bilen bellenilýär.
Şri-Lanka düzet
Şri-Lankada Çagalaryň güni 1-nji Oktýabr .
Sudan düzet
Sudanda 23-nji dekabrda bellenilýär.
Surinam düzet
Surinamda, Çagalaryň güni 5-nji dekabrda bellenilýär. Adatça 12 ýaşa çenli çagalar ene-atalaryndan sowgat alýarlar.
Şwesiýa düzet
Şwesiýada Çagalaryň güni oktýabr aýynyň ilkinji Duşenbe güni bellenilýär.
Şweýsariýa düzet
Şweýsariýa çagalaryň güni 1925-nji ýylda kabul edildi.
Taýwan düzet
Taýwan 4-nji Aprelde Çagalaryň güni bellenilýär (Empty citation (help)).
Taýland düzet
Taýland Milli Çagalaryň güni (TaýiçaHytaýça: วันเด็กแห่งชาติ ) Ýanwar aýynyň ikinji şenbe güni bellenilýär..
Türkiýe düzet
Türkiýäniň milli beýik gurultaýy(ady barlamaly) 1920-nji ýylyň 23-nji aprelinde döredildi. 23-nji aprel 1921-nji ýylda baýram diýilip kabul edildi. 1927-nji ýyldan soňra baýramyň ady Çagalar güni bilen üýtgedildi (türk.taýl. วันเด็กแห่งชาติUlusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, türkmençe "Milli özygtyýarlylyk we Çagalaryň baýramy")
Ukraina düzet
Çagalaryň güni (ukr. День захисту дітей, Den zakhystu ditey, türkmeçe "Çagalary gormagyň güni") Iýun açynyň 1-i bellenilýär. Çagalaryň güni ukrain Prezidentiniň karay bilen 1998-nji ýylda kabul edildi (№ 568/98)
Çeşmeler düzet
"National Children's Day website". Nationalchildrensday.us. 14 March 2007. Retrieved 8 March 2012.